بررسی عوامل زمینه ساز خیابان دموکراتیک در خیابان انقلاب

چکیده: خیابان با تعریف بستری جهت حضور انسان، باید پاسخگوی رابطه متقابل انسان با خیابان به عنوان یک فضای عمومی باشد؛ که در این امر، شناخت نیازها، فعالیتهای انسان و بیان درستی ازالگوهای رفتاری آن ضرورت دارد. ارتباط انسان با محیط پیرامون خود، در مقیاس خیابان با بیان یک فضای عمومی، با بروز فعالیت های اجتماعی،مشارکت و حضور، ناشی از گفتمان دموکراتیک انسان با خیابان در محیطی آزاد می باشد. شایان توجه است این گفتمان، علاوه بر تاثیر بر حضور انسان و فعالیت های آن، در کالبد خیابان نیز موثر است. با حضور انسان در خیابان، بازی میان فرد با فرد و فرد با محیط آغاز می گردد. این بازی به بیان گادامری و یا کنش ارتباطی به بیان هابرماسی، با ارتباط دو نفر آغاز و در مقیاس بزرگتر در قالب بیان دیدگاه ها و خواسته ها عمومی شکل می گیرد. میزان مشارکت شهروندان در این روند، نشان از آزادی عمل و ظرفیت فضا در درگیر شدن هرچه بیشتر آنها دارد. اگر فضای شهری در جهت کارکرد معین و تعریف شده شان (کارکردهای خواسته)، مصرف نشوند کاربران فضایی فراتراز فضای خواسته شده را باز تولید می نمایند. بازتولید فضا از تغییر هدف کاربران خیابان ناشی می شود. خیابان انقلاب از جمله محورهای واجد ارزش اجتماعی تهران است که روزانه طیف گسترده ای از مخاطبین را به خود جذب می نماید.مخاطبانی که برای انجام فعالیت های ضروری مراجعه می کردند و علاوه بر رفع نیازهای پایه خود، نیاز به بیان شدن و دیده شدن دارند. خرید تفریحی کتاب های، رفتن به سینما و کافه ها و شرکت در فعالیت مدنی در خیابان انقلاب، حرکت انسان زیرزمینی داستایوفسکی برای حضور در جهان مشترک آرنت، نوعی بیان اجتماعی و دموکراتیک از مفهوم خیابان انقلاب است. این حضور و بیان شدن در مقابل دیگران از فعالیت های اجتماعی ساده شروع تا فعالیت های مدنی ادامه پیدا می کند.در چارچوب مدنیت میزان عمومیت، براساس میزان حضور تمامی گروه ها، یک فضیلت محسوب می شود.در این پژوهش از روش تحقیق کیفی و بر پایه مطالعات میدانی(گفتگوهای عمیق با مخاطبان خیابان انقلاب)، مطالعه در محور انقلاب حد فاصل میدان انقلاب تا میدان فردوسی صورت پذیرفته است. نتایج نشان می دهد برتری فعالیت های ضروری در ساعات کاری،عامل جذب کاربران این محور می باشد و نقش روشنتری در تصویر ذهنی شهروندان داراست.فعالیت های مرده در ساعت های پایانی روز خود را نشان می دهد که سرعت تردد بالای سواره در خیابان میزان تعاملات اجتماعی را کاهش و عدم امنیت اجتماعی را افزایش داده است. نتیجه اینکه تمایل شهروندان به حضور اجتماعی در این فضای عمومی شهری که نشان از نمودهای دموکراسی فضا، یعنی آزادی عمل همه ی شهروندان، برای بیان شدن، بدون قید و شرط های نظارت مستقیم، بخشی از مطالبات شهروندی آنها میباشد. واژگان کلیدی : حوزه عمومی، دموکراسی، فضای عمومی، خیابان انقلاب.